Ketçabın duyusal analizi

Ketçap lezzetinin bütün dünyada damaklara hitap eden bir yanı var. Bu denli benimsenmesini anlamak için bir duyusal analizini yapmak gerek. Ketçap içinde tatlılık, tuzluluk ve ekşilik bir arada, kimi zaman acılık da devreye giriyor. İçine giren otlar ve baharatlar, başka bir boyut katıyor. Ketçap tadını içine giden malzemelerden bağımsız, yani domates, soğan, şeker, tuz, sirke gibi lezzetlerden farklı bir bütün olarak algılıyoruz. Ben bunu Gestalt psikolojisi ile açıklıyorum. Gestalt, Almanca şekil ve form kelimelerinden türemiş bir algı teorisi. Gestalt psikologlarından Kurt Koffka’nın açıklamasına göre “Bütün kendisini oluşturan parçaların bir araya gelmesinden farklı bir şeydir”. Bazı çevirilerde “farklı” yerine “fazlasıdır” denmiş. Ketçap söz konusu olunca her ikisi de doğru: Ketçap, içindeki malzemelerden hem farklı bir lezzet bütünüdür, hem de daha fazladır, daha kuvvetli bir tat bütünü oluşturur.