Çünkü biz bulutların şeklinden hava tahmini yapmak, kocakarı soğuklarının ardından ne geleceğini bilmek, toprağı, bitkileri, hayvanları tanımak, doğadaki işaretleri anlamak ve uyum sağlamak istiyoruz.
Her gün NTVRadyo'da
Doğa Takvimi, doğayla uyumlu bir yaşam için, doğayı tanıtmayı amaçlayan radyo programı.
Her sabah “NTVRadyo iyi günler diler” anonsuyla 1 Ocak 2018'de yayına başladı.
Ekinoks, cemre, zemheri ayazı, abrilin 5’i, mart dokuzu... Kocakarı soğukları, kırkikindi yağmurları, karakancalos fırtınası... Ya da meteor yağmuru, yıldız kayması, ayın veya fırtınanın zamanı, anlamı... Ağaçların yaprak dökmesinin, hayvanların aşağı ya da yukarı bakmasının nedeni... Bulutların şeklinden, kedinin yalanmasından, saçın elektriklenmesinden hava tahmini yapmak... Kısaca Anadolu halk meteorolojisi notları, kayıtlara geçen bilgiler, evrensel işaretler...
Yıldırımı saymak lazım! Keçi aynada kendisini görünce tanır!
Yunuslar neden o şarkıyı söyler? Ölü taklidi yapan kuş hangisi? Balinalar, okyanusu nasıl gübreler? Bal porsukları neden kucaklaşır gibi uyur?
Yaban hayatından apartman bahçeciliğine, sürdürülebilir yaşam için Hesiodos’un takviminden Anadolu halk takvimine bilmemiz gereken ya da bilmek isteyeceğimiz, aklımızda kalacak ve işimize yarayacak notlar... Bazen hayvanların sesi, bazen de müzik ya da usta kalemlerden tasvirlerle doğa notları...
Dünya Yaban Hayatı günü, Dünya Tuvalet Günü, Köpek Balığı Günü, Orman Köylüleri Günü gibi uluslararası günlerden, kırlangıç fırtınası, nevruz, hıdırellez, yaylaya çıkma, koyun kırkma günlerine...
Bilim insanlarının yorumlarından, araştırma sonuçlarından notlarla doğaya dair her şey bu programda.
Doğa Takvimi'ni hazırlarken WWF, TEMA Vakfı, Buğday Derneği başta olmak üzere doğa örgütlerinden, doğa gözlemcilerden, Sinek Sekiz, Yeni İnsan yayınları başta olmak üzere doğa konulu kitaplardan, araştırmalardan, doğa dostlarının notlarından yararlandık. Özellikle Ergün Veren'in Anadolu halk takvimine ilişkin kayıtları derleyip kitap haline getirmesinin ve böylece gelecek nesillere bırakmasının çok kıymetli olduğunu not düşelim. Ama bu fikri ilk kez konuştuğumuz ve ilk tohumu atan Burcu Meltem Arık'a, Güneşin Aydemir'e, yeşertip büyütürken görüşleriyle destek veren gıda aktivisti Defne Koryürek’e teşekkürlerimizle...
Bugün 17 Nisan 2025
#doğatakvimi🌿
Kuğuların en çok kendi türleriyle rekabet ederken saldırganlaştığını biliyor muydunuz?
Kuğu fırtınası başlıyor, göçmen kuğular geldi. 🦢
Bugün 16 Nisan 2025
#doğatakvimi🌿
İlkbahar gökyüzü: Orion batarken Arkturus yükseliyor. Büyük Ayı da en tepeye ulaşıyor. Göğe bakmak için fırsat yaratın. ✨☄
Bugün 15 Nisan 2025
#doğatakvimi🌿
Şu günlerde Van Gölü’nün inci kefalinin akıntıya karşı zıplayarak göç ederek yumurtlamaya gittiğini biliyor muydunuz?
Bugün 14 Nisan 2025
#doğatakvimi🌿
Yunusun, nefes almak için suyun üstüne çıkması gerektiğini, bu yüzden beyninin bir yarısıyla uyuduğunu biliyor musunuz? Beyninin bir yarısıyla uyur, diğeriyle nefes alır ve tehlikeyi fark eder.
Bugün 13 Nisan 2025
#doğatakvimi🌿
Bu gece dolunay ama “Mikro Ay”! Uzakta olduğu için daha küçük ve sönük. Gökyüzüne bakmak için fırsat yaratın.
Bugün 12 Nisan 2025
#doğatakvimi🌿
Kambur balinalar artık daha az şarkı söylüyor, daha çok dövüşüyor. Ama neden?
Bugün 11 Nisan 2025
#doğatakvimi🌿
Antarktika’da çalışan bilim insanları denizde yeni canlı türleri buldular. Alınan örnekler arasında deniz kelebekleri yanında, el büyüklüğünde “deniz örümceği”, yemek tabağı büyüklüğünde “deniz yıldızı” da var. Ve akvaryuma konulan deniz kelebeklerinin yumurtladığı açıkladı.
Bugün 10 nisan 2025
#doğatakvimi 🐭
Bilim insanları, koku alma duyusu köpeklerden çok daha güçlü olan fareleri yaban hayat kaçakçılığını önlemeleri için eğitiyor.
Bugün 9 nisan 2025
#doğatakvimi 🐊
Dişi timsahlar, bugünlerde yavruları için çürümekte olan bitkilerden yuva yapmaya başlar. Neden, biliyor musunuz?
Bugün 8 nisan 2025
#doğatakvimi
Geleneksel Çin tıbbında karaciğer ve safra kesesinin, bahar ayında canlandırılması için ekşi yiyecekler önerilir. Kuşkonmaz, çağla ve erik bu mevsimin ekşilerinden.
Bugün 7 Nisan 2025
#doğatakvimi
Kunduzların, baraj kurma zamanı geldi. Hayvanlar aleminin en iyi mühendis ve mimarlarından kunduzun yuvasını nasıl yaptığını dinleyin.
Bugün 6 Nisan 2025
#doğatakvimi 🌦️
Anadolu’da “Mart yağar, nisan övünür, nisan yağar, mayıs övünür, mayıs yağar, yıl övünür” denir.. Bahar yağmurları bereketlidir.
Bugün 5 Nisan 2025
#doğatakvimi 🌱
Geleneksel tahminlerden biri; dut ağacının yaprakları “kedi kulağı” kadar olursa yaz gelir. Ardıç ağacının yeşil yaprakları gövdesine yakın olursa kış sert geçer.
Bugün 4 nisan 2025
#doğatakvimi 🐈⬛
Bugün Dünya Sahipsiz Hayvanlar Günü.
Sahipsiz hayvanlar için farkındalık yaratma günü.
Bugün 3 Nisan 2025
#doğatakvimi 🌱
Bugün Feryad-ı andelib, yani “bülbülün feryadı” günü. Böyle denir, çünkü bülbülün sesi öyle güçlüdür ki, şehir gürültüsünü bastırır.
Bugün 2 Nisan 2025
#doğatakvimi 🌱
“İlkbahar bir bayram, bir uyanış, bir mucize, bir çılgınlık, olmayacak gibi duran bir şeyin oluşu, ilkbahar şu, ilkbahar bu…"
Sait Faik Abasıyanık’ın “Bir İlkbahar Hikayesi” böyle başlar.
Bugün 1 Nisan 2025 Salı
#doğatakvimi 🌱
...
Bahar yakın ya
Sahneyi kuruyorlar
Ay ile erik!
...
Nisan ayını,, Başo’dan bir haikuyla karşıladık..
Bugün 31 Mart 2025
#doğatakvimi 🔥
Bugün 30 Mart 2025
#doğatakvimi 🌱
Bugün 29 Mart 2025
#doğatakvimi 🌱
Halk meteorolojisine göre sayılı günlerden "dokuzlar" günündeyiz. Yarınki "ikinci dokuz"a dikkat!
Bugün 28 mart 2025
#doğatakvimi🌱
Giysi üretiminin 2000 yılından 2015 yılına kadar iki katına çıktığını ve küresel olarak 92 milyon ton tekstil atığı çıkarıldığını biliyor musunuz?
Bugün 27 Mart 2025
#doğatakvimi 💦
Tekstil sektörü, küresel sera gazı emisyonlarının %2-8’ini üretip yılda 215 trilyon litre su tüketiyor. 30 Mart #UluslararasıSıfırAtıkGünü nedeniyle sürdürülebilir modayı takip edin.
Bugün 21 Mart 2025
#doğatakvimi
🌿 Bugün birliğin, yenilenmenin ve barışın sembolü Nevruz Günü.
Bugün aynı zamanda Dünya Buzullar Günü ve Uluslararası Orman Günü, doğaya teşekkür günü.
Bugün 18 Mart 2025
#doğatakvimi
🐘
Kenyalı kadınlar, doğumu başlatmak için bir ağacın yapraklarından çay yapıp içer. Hamile fil ne yapar biliyor musunuz?
Bugün 17 Mart 2025
#doğatakvimi
🐜
Siyah asker sineğinin yetiştirildiği çiftlikler yaygınlaşıyor. Çünkü, bu sinekler tam bir doğa dostu.
Bugün 16 Mart 2025
#doğatakvimi
🐦⬛
Duyduğunuz bu ses, sekreter kuşunun sesi.
Ona neden sekreter kuşu dendiğini biliyor musunuz? Peki bu süslü kuşun, müthiş bir yılan avcısı olduğunu biliyor musunuz?
Bugün 15 mart 2025
#doğatakvimi
🐦
Anadolu’da baharın müjdecilerinden kırlangıçlar yakında gelmeye başlar.
Yılda ortalama 15 yavrusu olur kırlangıcın. Bir canlı çok ürüyorsa, çok kayıp veriyordur, onu telafi etmeye çalışıyordur, denir. Kırlangıçların da çoğu göç yolunda ölür.
Bugün 14 Mart 2025
#doğatakvimi
Ay bu gece dolunay.
Ay tutulması olacak, ama Türkiye’den görülemeyecek.
Yine de göğe bakalım. Mart ayında gökyüzüne baktığınızda, Büyük Ayı’yı kolayca bulabilirsiniz.
Bugün 13 mart 2025
#doğatakvimi
☀️
Bu yıl kocakarı soğukları olmayacağı tahmin ediliyor.
Gelincikler de yakında açar.
Bugün 12 Mart 2025
#doğatakvimi
Ağaç halkalarının doğanın kayıt defteri olduğunu biliyor musunuz? 1887-1895’te yaşanan büyük kuraklık, 1987-1995’te İstanbul’daki susuzluk, ağaçların hafızasında saklı!
Bugün 11 Mart 2025
#doğatakvimi
Kocakarı soğukları başladı! 11-17 Mart arasında sert soğuklar yaşanır. “Mart kapıdan baktırır, kazma kürek yaktırır” sözü tam da bu günler için.
Bugün 10 Mart 2025
#doğatakvimi
Leylekler yolda! Her yıl aynı yuvaya döner, gerekirse onarır. Göç yollarını izlemek için kuş gözlemcilerine katılabilirsiniz. NTVRadyo’nun #ŞehirKuşçuları programının leylekler bölümünde, bilmek isteyeceğiniz notlar da var.
Bugün 9 Mart 2025
#doğatakvimi
Bugünlerin en güzel çiçeği mimozalar açıyor. Dayanıklı, her koşulda büyüyen bu çiçek, biyolojik saat çalışmalarına ilham verdi. 2017 Nobel Tıp Ödülü’nün temelini attı! Aynı zamanda Kadınlar Günü’nün simgesi.
Bugün 8 Mart 2025
#dünyakadınlargünü
İklim krizinden, artan şiddetli hava olaylarından, kadınlar ve kız çocuklarının erkeklere göre daha fazla etkilendiğini biliyor musunuz?
Bugün 7 Mart 2025
#doğatakvimi🐝🌿
Arı, onca çiçek arasında bir kere konduğu çiçeği nasıl hatırlıyor da bir daha ona gitmiyor? Dahası, o çiçeğe kendisinden önce bir arının gidip gitmediğini nasıl anlıyor?
Bugün 6 Mart 2025
#doğatakvimi🌳
Bugün üçüncü cemre toprağa düşüyor! 🌿🔥
Baharın müjdecisi cemre, birer hafta arayla önce havaya, sonra suya, bugün de toprağa düştü. 🌱
Anadolu bilgisine göre; bugün hava soğuksa kış uzun sürebilir. Akşam ise poyraz ve lodosun mücadelesi var! 🌬️☀️ Kazanan, yarın ikindiden sonra kendini gösterecek:
🔹 Poyraz eserse kış uzar
🔹 Lodos eserse bahar erken gelir
Ekinler yeşerecek, göçmen kuşlar yola çıkacak… Kuş gözlemciliği etkinlikleri için doğa kuruluşlarını takip edin! 🕊️
Bugün 5 Mart 2025
Peki, ağaçların acıyı hissettiğini biliyor musunuz? 😯 "Ağaçların Gizli Yaşamı" kitabına göre, yaprağını kemiren böceği hafızasına kaydeder, onu salyasından tanır ve düşmanlarını yardıma çağırır.
Mesela, karaağaç ve çam ağaçlarına yaban arıları yetişir! 🐝🌳
Ağaçlara su yürümeye başlar. 🌿
Budama zamanı değil! Canlanırken budanan ağaç küser.
Bugün 4 Mart 2025
#doğatakvimi 🌿
Marteniçka zamanı! Balkanlar ve Trakya'da kırmızı-beyaz bileklikler takılıp dilekler dileniyor. Anadolu'da bahar 21 Mart’ta Nevruz’la gelir. "Zemheride hava sıcak olursa, o yıl kıtlık olur" denir.
2 Mart 2025
#doğatakvimi 🐦🎶
Guguk kuşunu duydunuz mu? Antik Yunan'dan beri baharın gelişini müjdeleyen guguk kuşunu duyduysanız bahar gelmiş demektir.
Bugün 26 Şubat 2025
#doğatakvimi 🐻❄️
Bir kutup ayısı annesi, doğumdan önce bir buz mağarasına çekilir ve yaklaşık 8 ay boyunca yemeden, içmeden yavrularını büyütür. Bir kutup ayısı evlat edinmek ister misiniz?
Bugün 25 Şubat 2025
#doğatakvimi 🌼
Yusufçuk 4 bağımsız kanadıyla uçar, 360 derece görür. 30 bin gözüyle avını tek seferde yakalar. Saatte 50 km hızla uçup süper refleksleriyle kaçabilir. Efsanelere konu olan bu böcek hakkında ne biliyorsunuz?
Bugün 24 Şubat 2025
#doğatakvimi ❄
Aydın’ın Kuşadası ilçesinde yeni bir bitki türü keşfedildi: Campanula kusadasiensis. Prof.Dr. Emine Alçıtepe’nin çalışmalarıyla literatüre giren bu endemik tür, Dilek Yarımadası’na özgü bir çiçek olarak kaydedildi.
Bugün 23 Şubat 2025
#doğatakvimi ❄
Anadolu’da milyonlarca yıl önce bulunan, altın sarısı yaprakları ve keskin kokulu tohumları ile dikkat çeken mabet ağacı (Gingko biloba), bugün yalnızca Uzak Doğu’da yetişiyor. Ama neden?🌳
Bugün 22 Şubat 2025
#doğatakvimi ❄
1611’de Kepler, buz kristallerinin altılı simetriye sahip olduğunu yazdı. Peki 1950’lerde Japon fizikçi Nakaya'nın kar tanelerini incelemesi sonucu kaç çeşit kar kristali belirlendi?
Bugün 21 Şubat 2025
#doğatakvimi ❄
1954’te İstanbul’da şiddetli soğuklar Boğaz’ı dondurmuş, Hürriyet gazetesi "Boğaz'ı yaya geçmek kabil oldu" manşeti atmıştı. Benzer bir olay 1929’da yaşanmış, buzlar Mart'ta erimişti.
Bugün 20 Şubat 2025
#doğatakvimi
🌥️
İlk baharın ilk adımı, birinci cemre bugün havaya düştü. Hava ateşle mayalanacak. 1 hafta sonra suya, sonraki hafta da toprağa bir kıvılcım düşecek, düştüğü yer ısınacak, doğa uyanmaya başlayacak.
Bugün 19 Şubat 2025
#doğatakvimi
Taylandca’da tapire “karışım” denmiş. Tapirin bütün hayvanların karışımı olduğuna inanılır.
Amerikan yerlileri samanyoluna “tapir yolu” demiş. Çince ve Japonca’da “tapir” için kullanılan sözcükler ise “rüya hırsızı” anlamı taşıyor.
Bugün 18 Şubat 2025
#doğatakvimi
Lodos bugün top arabasıyla gelebilir!
Tapirin doğadaki “şemsiye tür”lerden biri olduğunu biliyor musunuz? Onun nesli tükenirse, yaşadığı yerlerdeki ekosistem tehlikeye girer.
Bugün 17 Şubat 2025
#doğatakvimi
🐈
Bugün Dünya Kediler Günü.
Leonardo da Vinci kedi için “doğanın başyapıtı” derken, Bilge Karasu “Kedilere benzeyebilsek keşke” demiş.
Nurullah Ataç “Ben kedi sevmeyenlerle anlaşamam” diyecek kadar iddialı. Ya Peyami Safa’nın saklambaç oynadığı kedisi…
Bugün 16 Şubat 2025
#doğatakvimi
🐳
Bugün Dünya Balina Günü.
Gezegenin en büyük canlılarından biri olan balinalara, ekosistemin sağlığı, iklim değişikliğiyle mücadele yolunda önemli katkısı için teşekkür etme günü.
Bugün 15 Şubat 2025
#doğatakvimi
Milyonlarca yıldır tüm felaketlerden kurtulmayı başaran tapiri tanıyor musunuz? Su aygırı, domuz, karıncayiyenle karıştırılsa da yaşayan en yakın akrabaları at ve gergedan.
Bugün 14 Şubat 2025
#doğatakvimi
🐦
Doğada kuşların çiftleşme günü.
Sevgililer Günü ifadesini ilk kullanan da Kuşlar Meclisi’nin yazarı olmuş.
Bugün 13 Şubat 2025
#doğatakvimi
🌊📻
Bugün Dünya Radyo Günü.
BM bu yıl bugünün temasını “radyo ve iklim değişikliği” olarak belirledi.
Unutmayın, özellikle internetin kesildiği afet zamanlarında, radyo en basit, en yaygın ve en ucuz kitle İletişim aracı.
Dünya Radyo Günü kutlu olsun.
Bugün 12 Şubat 2025
#doğatakvimi
🌕
Ay bu gece dolunay.
Büyük Ayı da artık kuzeydoğudan yükselmeye başlıyor. Yani tavanın sapı artık aşağıda.
Göğe bakmak için fırsat yaratın.
Bugün 11 Şubat 2025
#doğatakvimi
🐸
Şili'de ölümcül bulaşıcı hastalık nedeniyle sayıları çok azalan Darwin kurbağaları, Londra’da doğal yaşam alanları taklit edilerek oluşturulan bir odada yaşatıldı. Bilim insanları ilk doğumların gerçekleştiğini duyurdu.
Bugün 10 Şubat 2025
Dünya Bakliyat Günü
🧆
Bakliyat, sürdürülebilir
Bugün 9 Şubat 2025
#doğatakvimi
🐦
Kuş yuvalarındaki ölü yılan derilerinin sırrı çözüldü. Yırtıcılar, yılan var diye korkup uzak duruyor.
Bugün 8 şubat 2025
#doğatakvimi
🐘
Zambiya’da insan – yaban hayatı çatışmasına karşı yaratıcı çözüm! Yiyecek için çiftliği, tarlayı talan etmeye gelen file, içi acı biber yağı dolu bir pinpon topu atıyorlar. Geçici acı ve yoğun kokuyu alan fil, bir daha gelmiyor.
Bugün 7 Şubat 2025
#doğatakvimi
🐆
Arap leoparı, türünün en küçüğü. Bugün sadece Arap yarımadasında yaşıyorlar ve sayıları 200’den az. BM, önce türlerden biri olarak onları korumaya çağırıyor. Bu amaçla 10 Şubat tarihini Arap Leoparı Günü ilan etti.
Bugün 6 Şubat 2025
#doğatakvimi
Nesli tehlikedeki “Kafkas vaşağı” ailesini biliyor musunuz? Anne ve geçen yıl doğan ikizler, Sarıkamış’ın sarıçam ormanlarında görüldü.
Bugün 5 Şubat 2025
#doğatakvimi
🐘
Ağırlığı 6 tona kadar çıkabilen yetişkin filin, ayaklarındaki hassasiyeti biliyor musunuz?
Bugün 4 Şubat 2025
#doğatakvimi
⛈️
Hava tahmini yapmak için doğayı gözleyin. Saçınız kıvrılıyorsa yağmur gelecek demektir. Saçınız uzun değilse, meşe ve akçaağaç ağacının yapraklarına veya çam kozaklarına bakın! Havayı koklamak da işe yarar.
Bugün 3 Şubat 2025
#doğatakvimi
🌱
Ankara çiğdemi şubat ayında açar ve baharın yaklaştığını müjdeler. Ankara ve çevresine endemik bu çiçeğin açtığı günler, Hititler döneminde bahar bayramı olarak kutlanır, kutlamalar 38 gün sürermiş.
Bugün 2 Şubat 2025
#doğatakvimi
🌱
Merkezi New York’ta olan Kurt Koruma Merkezi’nde kaydedilen, kurtların sesini dinleyin. Kurtların ekosistemdeki rolünü biliyor musunuz?
Bugün 1 Şubat 2025
#doğatakvimi
🌱
Şubat ayı “arınma” dönemidir. Cemreler bu ay düşer, mevsim normaline göre leylekler de ay sonunda gelir.
Bugün 31 Ocak 2025
#doğatakvimi
🌱
Zemheri ayının ilk bölümü olan erbain günleri bitiyor, yarın hamsin günleri başlıyor. Bugünlerde hamsin/balık/hamsi/levrek gibi adları olan fırtına, Karadeniz’deki balıkların Marmara’ya geçişini sağlar.
Bugün 30 Ocak 2025
#doğatakvimi
🌱
İngiltere’de solucanla beslenen kuşların azaldığı tespit edilince bir bölgede, ilkokullardan toplam 15 bin çocukla solucan sayımı yapıldı. Sonuç çarpıcı!
29 ocak 2025
#doğatakvimi
🌱
Solucanın kuyruğu koparsa, yeni bir kuyruk oluşturur. Yassı solucanlar ise, kendi vücut ölçülerinin 1/300’lük dilimlerinden yeni bireyler oluşturabilir. Ve bunlar, atalarının hafızasını da taşır.
28 Ocak 2025
#doğatakvimi
🌱
Anadolu halk takvimine göre bugün Ayandon fırtınası çıkar; ki denizcilerin korkulu rüyasıdır. Öyle ki, eskiden bu fırtınada denize açılmak yasaklanırmış. Ardından balık fırtınası gelir.
27 Ocak 2025
#doğatakvimi
🌱
Solucanlar, ekosistem için hayati önem taşıyor. Darwin, solucanları incelerken oğlu fagot çalarmış. Solucan toplayanların da kullandığı geleneksel bir teknik bu. Titreşim yaratmak! Solucanları “büyülemek” deniyor.
Bugün 26 Ocak 2025
#doğatakvimi
⭐
Gökyüzü doğudan batıya hareket ederken, kutupyıldızı yerinde durur. Gökyüzü yazarı Alp Akoğlu’na kulak verelim.
Bugün 25 Ocak 2025
#doğatakvimi
🌱
Ender bir gök olayına tanık olacağımız, gezegenlerin hizalanacağı yazılıyor, söyleniyordu. Ancak gök bilimcilere göre gezegenler zaten hizalıdır. Bu ay gökyüzünde neler var, dinleyin.
Bugün 24 Ocak 2025
#doğatakvimi
🌱
Patates böceği 6 ay beslenir, 6 ay toprak altında aç-susuz bekler. Bilim insanları, insanlarla benzer genlere sahip patates böceğinin mekanizmasının, önemli sağlık sorunlarına çare olabileceğini düşünüyor.
Bugün 23 Ocak 2025
#doğatakvimi
🌱
Köstebek gece-gündüz toprağı kazar, solucan arar. Bu yüzden köstebek yuvasının olduğu toprak çok kalitelidir. Bahçıvanlar bu toprağı gübre olarak kullanır.
Bugün 22 Ocak 2025
#doğatakvimi
🌱
Köstebeğin gözleri, sadece ışığı seçebilir, ama burnu eşsizdir. Sinir uçlarıyla dolu burnuyla her şeyi hisseder. Mesela yıldız burunlu köstebek, 227 milisaniyede bir böcek larvasını tanır, bulur ve yer.
Bugün 21 Ocak 2025 salı
#doğatakvimi
Çöl varanı, Şanlıurfa’nın Birecik bozkırlarında yaşayan, nadir canlılardan biri. Boyu 1 metre 30 santimetreye kadar uzayabilir. Ağaçlara tırmanabilir, avının peşinde koşabilir, gerektiğinde suya girebilir. İnce, uzun, çatallı diliyle avını yakalar.
Bugün 20 Ocak 2025
#doğatakvimi
Komodo ejderi, monitör kertenkelesi ya da dantelli varan... Timsaha benzeyen ama karada, hatta çölde yaşayabilen, ağaçlara tırmanan bir hayvan. “Çöl varanı” diye adlandırılan türü Türkiye’de Şanlıurfa’nın Birecik bozkırlarında yaşıyor. O bozkırlar, 2020 yılından bu yana korunuyor.
Bugün 19 Ocak 2025
#doğatakvimi
🦚 🦐
“Tavus kuşu mantis karidesi”ni biliyor musunuz? Adı yanlış konan hayvanlar sıralamasında herhalde ilk sıraya o gelir. Çünkü ne tavus kuşu, ne mantis, ne de karides! Masum görünüşlü bu deniz hayvanı, avını ya da düşmanını bir yumrukta yere serebilir.
Bugün 18 Ocak 2025
#doğatakvimi
🐐
Dağ keçisini bilirsiniz, peki onun aslında keçi olmadığını biliyor musunuz? Boynuzları, yaşıyla birlikte uzar. Kürkü kışın iki kat büyür, böylece üşümez. Yaz gelince de ağaçlara ve kayalara sürtünerek tüylerini döker.
Bugün 17 Ocak 2025
#doğatakvimi
🐉
Elektrikli yılan balığı, aslında yılan değil.
Uçan lemur, uçamaz, zaten lemur da değil.
Uçan ejderha ise aslında tasmalı kertenkele!
Bugün 16 Ocak 2025
#doğatakvimi
🐿️
Sincabın ön dişleri yılda yaklaşık 12 cm uzar. Fındık, ceviz kabuklarını açarken dişlerini de törpüler, böylece aynı boyda kalmalarını sağlar. Yoksa…
Bugün 15 Ocak 2025
#doğatakvimi
🌧️
İlk kış yağmuru,
Maymun bile yağmurluğu
olsun istiyor!..
Doğa Takvimi’ne bugün Oruç Aruoba çevirisiyle Başo’dan bir haiku aldık. Meraklısına notlar da var.
Bugün 14 Ocak 2025
#doğatakvimi
🌪️
Bugün çıkan fırtınaya Karakoncolos fırtınası denir. Kafkaslar'dan Orta Avrupa'ya "karakoncolos" adlı hayali yaratığın dolaştığı gece. Anadolu’da halk 24 aralık – 20 ocak arası, korkudan gece sokağa çıkmazmış. Evliya Çelebi, Seyahatnamesi’nde “İstanbul’un 17 tılsımı vardır, onlardan biri de Zemheri’de ortaya çıkan Karakoncoloslardır” demiş.
Bugün 13 Ocak 2025
#doğatakvimi
🌦️
Eski dilde, kalandar ayı geldi. Rize’de yarın “kocakarı yılbaşısı” kabul edilir ve yarından itibaren 12 günün hava durumu, gelecek 12 ayın havasının nasıl olacağını gösterir.
Bugün 12 Ocak 2025
#doğatakvimi
🐟
Pelikan, balık kartalı, sümsük kuşu, deniz kırlangıcı, yalıçapkını... Bu kuşlar, suya dalar ve balıkları yakalayıp yutarlar. Peki balığın, sudan sıçrayarak uçan bir kuşu avladığını biliyor musunuz? Bu kuşun adı kaplanbalığı.
Bugün 11 Ocak 2025
#doğatakvimi
🌳
Kızılağacı tanıyor musunuz? Suyu çektikçe dayanıklılığı artar, bu yüzden Venedik kızılağaç üzerine kurulmuş. Aynı zamanda, kökleri su samuru için mükemmel bir yuva olur.
Bugün 10 Ocak 2025
#doğatakvimi
🐺
Kurtların uluması, İletişim ve sosyalleşme yolu. Uluyan kurt bazen şarkı söylüyor, bazen sürüye tehlikeyi haber veriyor olabilir.
Bugün 9 Ocak 2025
#doğatakvimi
🐋
Katil balinaların yas tuttuğunu biliyor muydunuz?
Kuzey Doğu Pasifik’te yaşayan Tahlequah adlı katil balina, ölen yavrusunu 17 gün boyunca sırtında taşımış, yas tutmuştu. Tahlequah, bugünlerde yine yas tutuyor.
Bugün 8 Ocak 2025
#doğatakvimi
Bocuk günlerindeyiz. Balkanlarda mevsim normaline göre, yılın bugünlere rastlayan en soğuk günlerinde kötülüğü kovma, bolluk bereketi çağırma ritüeli. Gece suya bir tahta parçası bırakılır, sabah buz tutmuşsa o evde yaşayanların o yıl sağlıklı olacağı düşünülür.
Bugün 7 Ocak 2025
#doğatakvimi
⭐
Dörtlük göktaşı yağmuru günlerindeyiz. Göğe bakmak için fırsat yaratın.
Bugün 6 Ocak 2025
#doğatakvimi
⚡
Özellikle doğa gezilerine çıkıyorsanız yıldırım riskine karşı hayat kurtaracak yolları hatırlayalım. En eski ve basit yol, şimşek çaktığını gördükten sonra gök gürültüsünü duyuncaya kadar saymak: 1 yıldırım, 2 yıldırım, 3 yıldırım... Ayrıntıları dinleyin.
Bugün 5 Ocak 2025
#doğatakvimi
🌪️
Lodos kış mevsiminde yağmur ya da kar getirir.
Poyraz ise Karadeniz’in kuzey doğuya bakan kıyıları ile İstanbul Boğazı’nda hasar yaratabilecek şiddette soğuk eser ve kış mevsiminde bu kıyılarda kar yağışına neden olur.
Bugün 4 Ocak 2025
#doğatakvimi
🌌
Bu ay nadir görülen bir gök olayına tanık olacağız.
Güneş sisteminde 6 gezegen Mars, Venüs, Jüpiter, Satürn, Neptün ve Uranüs aynı hizaya gelecek. Göğe bakalım
Bugün 3 Ocak 2025
#doğatakvimi
🌬️
Anadolu halk meteoroloji kayıtlarına göre rüzgarlı, fırtınalı günlerdeyiz.
Peki “Delimemet” rüzgarını duydunuz mu? Muğla’da kışın sert eser, şehri birbirine katar. Ama Muğla’nın meşhur bacaları nedeniyle duman geri tepmez.
Bugün 2 Ocak 2025
#doğatakvimi
👏
Yeni yıl geldi ya,
Kulübem vızıldıyor
Haikuyla
Yeni yılın ilk iş gününü Başo’dan bir haiku ve Oruç Aruoba’nın notlarıyla karşılayalım
Bugün 1 Ocak 2025
#doğatakvimi
❄️
Eski takvime göre kışın ikinci yarısına girdik. Halk meteorolojisine göre ocak ayı boyunca fırtına eksik olmaz. Denir ki; bir kuş, ocak ayından başlayarak 90 gün taş atar, 90’ıncı taşla kış uykusuna yatan hayvanlar uyanır, doğa canlanır.