NTVRadyo'nun Kadınlar dizisine Osmanlı'dan Cumhuriyet'e bilimde, kültür-sanatta öncü kadınlar tarihin tozlu sayfalarında kalmasın, unutulmasın diye, onları tanıtmak, neler yaşadıklarını, hayatlarını anlatmak amacıyla başladık. İstanbul Kadın Müzesi, Kadın Eserleri Kütüphanesi, araştırmacı ve akademisyenlerin önerileriyle liste hazırlayıp 2015 yılında harekete geçtik. Halen 3 kategoride gelişerek devam eden dizi, artık önemli bir "öncü kadınlar arşivi" niteliği taşıyor.

İlk ya da ilkler arasındaki kadınlar için "Yol Açan Kadınlar" adını seçtik. Yaşayan öncü kadınlardan Prof.Dr. Muazzez İlmiye Çığ, Prof.Dr. İonna Kuçuradi, Betûl Mardin, Prof.Dr. Nermin Abadan Unat ve Prof.Dr. Gülten Kazgan'ın hayatını kendilerinden, seçtikleri şarkılar eşliğinde yayına hazırlama şansımız oldu.

Hayatta olmayan kadınları ise onları en iyi anlatabilecek akademisyen ve araştırmacılara sorduk. Alanlarında ilk kadın olarak neler yaşadılar, çalışmaları özel hayatlarını nasıl etkiledi, hayalleri, hayal kırıklıkları neydi? Ve her kadının hikayesini sevdiklerini bildiğimiz ya da anlatıcının seçtiği şarkı - müzik eşliğinde yayına hazırladık.

Halide Edip Adıvar'dan Mihri Rasim'e, sahneye çıkan ilk müslüman kadın Afife Jale'den Cahide Sonku'ya, ilk kadın gök bilimciler Paris Pişmiş ve Nüzhet Gökdoğan'dan kadın hareketinin öncülerinden olan ve 1913 yılında yayınlanan ilk kadın dergisi "Kadınlar Dünyası"nın kurucusu ve sahibi Nuriye Ulviye Mevlan Civelek'e, ilk Türk kimyager ve Madam Curie'nin öğrencisi olan Remziye Hisar'dan ilk klasik müzik bestecisi Nazife Güran'a çok özel kadınların, film gibi hayat hikayeleri çıktı ortaya.

BİR ÖDÜL, BİR DE BURS

Öncü ve özel kadınlar çok, ama kaynaklar o kadar az ki, bu dizideki bazı bölümler, alanlarında "ilk" oldukları halde, o kadınların hayatının anlatıldığı, ilk ve tek program olabilir.

Yayınlandığı ilk yıl, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafından “Övgüye Değer Radyo Programı”na değer görülerek ödüllendirilen Yol Açan Kadınlar dizisi, adındaki gibi gerçekten güzel bir yol da açtı. 

Afife Jale’nin hayatını NTVRadyo’dan dinleyen ve isyanından etkilenen Toplum Gönüllüleri Vakfı yöneticileri, bu programdan ilham alarak “Afife Jale Burs Fonu” oluşturmaya karar verdi. Kadın tiyatro öğrencilerine verilen burs, Afife Jale adına verilen ilk burs olması açısından ayrıca önemli.

İZ BIRAKAN KADINLAR

Diziye başlayınca gördük ki, bilimde, kültür-sanatta ilk olmayan ama en az onlar kadar önemli olanları da unutturmamak lazım. Eş zamanlı olarak "İz Bırakan Kadınlar" dizisine başladık.

Oyuncu - yazar Gülriz Sururi, Prof.Dr. Çiğdem Kağıtçıbaşı ve oyuncu Muhterem Nur'un ölmeden kısa süre önce kendi hikayelerini bu dizi için NTVRadyo'ya anlatmaları çok değerli. Yazar ve bir dönemin çok satan romanlarının çevirmeni Nihal Yeğinobalı ile kısa süre önce kaybettiğimiz oyuncu - seslendirme sanatçısı Nedret Güvenç kısa süre önce bu dizi için hayatını NTVRadyo’ya anlatan kadınlardan.

Ve yaşayan değerli kadınlar Suna Kan, Ayla Erduran, Nesrin Sipahi, Lale Belkıs, Nesrin Olgun, Sema Özcan kendi hikayelerini anlattılar. Son olarak Türk sinemasının sultanı Türkan Şoray “sinemayı artık bıraktım” dediği için “İz Bırakan Kadınlar” arasına girdi; kendi hikayesini anlattı. Dizinin önemli bölümlerinden biri; Sevgi Soysal'ı bir de kızı Defne Soysal'dan, Tomris Uyar'ı bir de oğlu Turgut Uyar'dan dinleyebilirsiniz.

KADINLAR ARŞİVİ

Yol Açan Kadınlar ve İz Bırakan Kadınlar dizileri böylece bazı kadınları kendi seslerinden dinleyebildiğimiz özel kayıtlar yanında, Mihri Rasim'den Sırpuhi Düsap'a, Halet Çambel'den Suat Derviş'e, Fatma Aliye'den Mübeccel Kıray'a, Sabiha Sertel'den Sabire Aydemir'e, Paris Pişmiş'ten Zabel Yaseyan'a, Yıldız Kenter'den Safiye Ayla’ya, Belgin Doruk’tan Adile Naşit’e, Adalet Cimcoz’dan Tezer Özlü'ye, Mina Urgan’dan Peruz Hanım’a, Didem Madak'tan Bedia Muvahhit'e, Neriman Köksal'dan Zeynep Hanım'a, Esengül'den Bergen'e, Zehra Bilir'den Neveser Kökdeş'e, Pakize Tarzi'den Mualla Özbek'e NTVRadyo'da nice kadının hikayesinin kaydedildiği, gelecek nesillere aktarılacak önemli bir sesli arşiv haline geldi. 

Çok değerli, çok önemli izler bırakan daha pek çok kadın var elbette. Yaşayanlara talebimizi ilettik, cevap bekliyoruz. Hayatını kaybedenler için ise, onları en doğru şekilde anlatacak kişileri aramaya devam ediyoruz. Olumlu cevaplar aldıkça, yeni hikayelerle İlham Veren Kadınlar dizisi büyüyor.

GİRİŞİMCİ KADINLAR

Kadınlar dizisinin üçüncü bölümü olarak; sıfırdan, kendi emeğiyle yola çıkan, işini kuran yaratıcı-girişimci kadınları seçtik. Nasıl başlamışlardı bu işe, nasıl ilerlemişlerdi? Köyünden, tarladan dünya sahnesine çıkan Ümmiye Koçak'tan Anadolu'daki zanaatkarları dünyaya tanıtan Gökçe Gülcüler'e, çiftçi, turizmci ya da aşçı çok sayıda girişimci kadının ilham veren hikayeleri çıktı ortaya. 

Bu kadınların hikayelerinin kendisine yol arayan, hayal kuran kadınlara ve kız çocuklara ilham vermesi dileğiyle...

PODCAST DİNLEMEK İÇİN

Buradan ▶️ Yol Açan Kadınlar dizisini

İz Bırakan Kadınlar dizisini ▶️ buradan 

Girişimci Kadınların İlham Veren Hikayeleri’ni de ▶️ buradan dinleyebilirsiniz.

HAZIRLAYAN EKİP

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi sosyoloji bölümünde doktora yapmakta olan Nacide Berber söyleşileri yapıyor, NTVRadyo'nun editör-spikeri Aynur Altunkaş editörlüğünü yaptı. Programın ilk prodüktörü Ufuk Tangel'di; onun ayrılmasından sonra NTVRadyo prodüktörleri Atilla Özdal ve Cengiz Saral  bu işi üstlendi.