Mihri Rasim

Osmanlı'nın son döneminde yetişen, portreleriyle bilinen, Türkiye'nin ilk kadın ressamı Mihri Rasim'i, Mahinur Tuna anlatıyor. 

NTVRadyo'nun İlham Veren Kadınlar dizisi, Osmanlı'dan Cumhuriyet'e bilimde, kültür-sanatta öncü olan kadınları tanıtmak, hikayelerini anlatmak amacıyla başladı. Onlara "Yol Açan Kadınlar" dedik. İstanbul Kadın Müzesi, Kadın Eserleri Kütüphanesi, araştırmacı ve akademisyenlerin önerileriyle hazırladığımız liste üzerinden 2015 yılında harekete geçtik. 

Yol Açan Kadınlar'ı, İz Bırakan Kadınlar ve Girişimci Kadınlar izledi. Ve 3 kategoride önemli bir İlham Veren Kadınlar arşivi oluştu.

O kadınlar unutulmasınlar, hikayeleriyle nesilden nesile kadınlara ve kız çocuklara ilham versinler, diye.

Prof.Dr. Muazzez İlmiye Çığ, Prof.Dr. İoanna Kuçuradi, Betûl Mardin, Prof.Dr. Nermin Abadan Unat ve Prof.Dr. Gülten Kazgan, Suna Kan, Gülriz Sururi, Prof.Dr. Çiğdem Kağıtçıbaşı, Muhterem Nur, Nihal Yeğinobalı, Nedret Güvenç, Ayla Erduran, Nesrin Sipahi, Lale Belkıs, Nesrin Olgun, Sema Özcan... Ne iyi ki, onların hikayesini kendilerinden dinleme şansı bulduk, kendi seçtikleri şarkılar eşliğinde yayına hazırladık. Mesleğini bıraktığını ilan ettikten sonra Türkan Şoray'ı da yakın tarihimize iz bırakan kadınlar listesine ekledik ve Türkan Şoray da hikayesini ilk kez ve ayrıntılarıyla NTVRadyo'da anlattı. 

Hayatta olmayan kadınları ise onları en iyi anlatabilecek akademisyen ve araştırmacılara sorduk: Ne istediler, ne yaşadılar, hayalleri, hayal kırıklıkları... Ve anlatanlardan, onların hikayesini tamamlayacak şarkılar seçmelerini istedik... Bu bölümde Sevgi Soysal'ı kızından, Tomris Uyar'ı oğlundan, Adile Naşit'i yeğeninden, Tezer Özlü'yü ablasından dinliyoruz.

Kurtuluş Savaşı yıllarının sembol ismi Halide Edip Adıvar'dan ilk ressam Mihri Rasim'e, sahneye çıkan ilk müslüman kadınlardan Afife Jale'den oyuncu Cahide Sonku'ya, ilk kadın astronom Nüzhet Gökdoğan'dan kadın hareketinin öncülerinden olan ve 1913 yılında yayınlanan ilk kadın dergisi "Kadınlar Dünyası"nın kurucusu ve sahibi Nuriye Ulviye Mevlan Civelek'e, ilk Türk kimyager ve Madam Curie'nin öğrencisi Remziye Hisar'dan ilk klasik müzik bestecisi Nazife Güran'a çok özel kadınlar, film gibi hayatlar çıktı ortaya. 

BİR ÖDÜL, BİR DE BURS

Öncü ve özel kadınlar çok, ama haklarındaki kaynaklar o kadar az ki; bu dizideki bazı kayıtlar, o kadınların hayatının anlatıldığı ilk ve tek kayıt olabilir.

NTVRadyo'nun İlham Veren Kadınlar dizisi radyoda yayınlandığı ilk yıl, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafından “Övgüye Değer Radyo Programı” seçilerek ödüllendirildi.

Bir güzel gelişme de, bu dizinin Afife Jale bölümünden çıktı. Sahneye çıkan ilk müslüman kadınlardan Afife Jale’nin hikayesini NTVRadyo’dan dinleyen ve Afife'nin isyanından etkilenen Toplum Gönüllüleri Vakfı yöneticileri, bu hikayeden aldıkları ilhamla “Afife Jale Burs Fonu” oluşturdu. Kadın tiyatro öğrencilerine verilen burs, Afife Jale adına verilen ilk burs olması nedeniyle önemli.

İlham Veren Kadınlar dizisi, gök bilimci Paris Pişmiş'ten yazar Zabel Yaseyan'a, Leyla Gencer’den Müzeyyen Senar’a, Yıldız Kenter'den Zeynep Hanım'a, Zehra Bilir’den Safiye Ayla’ya, Belgin Doruk’tan Adile Naşit’e, Adalet Cimcoz’dan Esengül’e, Mina Urgan’dan Peruz Hanım’a, Didem Madak'tan Bedia Muvahhit'e, Tomris Uyar’dan Tezer Özlü’ye, Sevgi Soysal’dan Bilge Olgaç'a, Pakize Tarzi'den Mualla Özbek'e, Bergen’e nice iz bırakan kadının hikayesini bir araya getirdi.

İlham Veren Kadınlar dizisinin üçüncü bölümünde ise baba parasıyla değil, kendi emeğiyle kendi işini kuran, Girişimci Kadınların Hikayeleri'ni dinliyoruz.

Söyleşileri Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi sosyoloji bölümünde doktora yapmakta olan Nacide Berber yapıyor. NTVRadyo'nun ilk editör-spikerlerinden Aynur Altunkaş'tan sonra editör -  spiker Zeynepgül Alp yapıyor. Ve prodüktör Ufuk Tangel'den sonra Atilla Özdal ve Cengiz Saral yayına hazırlıyor.

Bu sayfadaki kayıtlar Yol Açan Kadınlar'ın hikayeleri.

İz Bırakan Kadınlar’ı buradan ,

Girişimci Kadınların İlham Veren Hikayeleri’ni de buradan dinleyebilirsiniz.