Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası
Ege’nin İki Yakası
Adnan Bostancıoğlu
Adnan Bostancıoğlu

Ege’nin İki Yakası

Hikayeler ve Şarkılarla Rebetiko Tarihi

Anadolu ile Yunanistan arasında köprü kuran rebetikonun tarihi... İzmir usulünden Pire usulüne geçiş... 1940'larda buzukinin yükselişi... Hepsinden hikayeler ve büyük rebetler, unutulmaz rebetissalardan şarkılar.

Adnan Bostancıoğlu'nun NTVRadyo için hazırlayıp sunduğu "Ege'nin İki Yakası - Şarkılar ve Hikayelerle Rebetiko Tarihi" belgesel formatında 30 bölümden oluşuyor. NTVRadyo'da 2016-2017 yıllarında yayınlandı.

Anadolu ile Yunanistan arasında köprü kuran rebetikonun 20. yüzyıl başında doğuşu, gelişmesi;

İzmir usulünden Pire usulüne geçiş yılları...

1940'larda, 50'lerde buzukinin büyük yükselişi...

Markos Vamvakaris'ten Vasilis Çiçanis'e, Kostas Skarvelis'ten Stratos Payuimcis'e büyük rebetler, Roza Eskenazi'den Marika Ninu'ya, Rita Abacı'dan Sotirya Bellu'ya unutulmaz rebetissalar...

Aşkın, sevincin ve kederin müziği Rebetiko... 

Podcast

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası

Bu bölümde, Pire tarzının, klasik rebetikonun icra edilmeye başlandığı döneme girizgah yapacağız.

Ve tek bir sanatçıya ayırıyoruz Ege'nin İki Yakası'nın altıncı bölümünü: Kimilerince “klasik rebetikonun babası” olarak tanımlanan Markos Vamvakaris’e...


Ege'nin İki Yakası'nın altıncı bölümünde yer alan şarkılar:


Markos Vamvakaris (Apostolos Hacihristakis ve Yannis Stamulis)

Beste: Spiros Peristeris 

To minore tis avyis (Tο μινορε της αυγης) / Şafak minörü


Markos Vamvakaris (Stratos Payiumcis)

Beste: Markos Vamvakaris

Ta ziliarika su matya (Τα ζηλιάρικα σου μάτια) / Kıskanç gözlerin


Markos Vamvakaris (Elli Petridu)

Beste: Markos Vamvakaris

Haramata i ora tris (Χαραματα η ωρα τρεις) / Gündoğmadan saat 3’te


Markos Vamvakaris

Htes to vradi sto skotadi (Χθές Το Βράδυ Στο Σκοτάδι) / Dün gece karanlıkta


Markos Vamvakaris

Taksim Zeybekiko


Markos Vamvakaris (Stratos Payiumcis)

Yerases ke pia, den s’agapo (Γέρασες Και Πια, Δεν Σ' Αγαπώ) / Yaşlandın, seni sevmiyorum artık


Pire’nin Meşhur Dörtlüsü

Ores me trefi Lulas (Ωρες με θρεφει ο λουλας) / Nargilemin lülesi bazen besliyor beni



Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yaka’sının önceki bölümlerinde 1922-23’te Anadolu’dan Yunanistan’a yaşanan göç ve mübadelenin Yunan müziği üzerinde önemli etkileri olduğunu söylemiştik. Rebetiko başlangıçta sadece erkeklerin tekke ortamında icra ettiği bir müzikken göçten sonra kadınların da sahne aldığı bir gösteriye dönüştü. Bu kadın şarkıcılardan biri de İstanbullu Marika’ydı. 


Programın bu bölümünde ele alacağımız isimler; 'İstanbullu' Marika Franceskopulu, Panayiotis Tundas, Rita Abacı, Stelios “Stellakis” Perpiniadis... 


Ege'nin İki Yakası'nın beşinci bölümünde yer alan şarkılar:


Marika Franceskopulu “Politissa” (İstanbullu Marika)

Beste: Zaharyas Kasimatis

Den me Tumbaris (Δεν με Τουμπαρεις) / Beni kandıramazsın


Marika Franceskopulu “Politissa” (İstanbullu Marika)

Beste: Yannis Dragatsis 

Metismenos (Μεθυσμενος) / Sarhoş


Stratos Payiumcis

Beste: Panayiotis Tundas

To minore, tis Tavernas (Το Μινόρε, Της Ταβέρνας), / Taverna minörü 


Stelios “Stellakis” Perpiniadis 

Beste: Panayiotis Tundas

Aman, Katerina mu, kuzum Katerina mu (Άμαν !, Κατερίνα Μου… Κούζουμ, Κατερίνα Μου) / Aman Katerina’m, kuzum Katerina’m


Rita Abacı

Beste: Panayiotis Tundas

Me Zurnades ke Daulia (Με ζουρνάδες και νταούλια) / Zurnalar ve Davullarla


Rita Abacı

Beste: Markos Vamvakaris

San ise mangas ke dayis (Σαν είσαι μάγκας και νταής) / Mangas olsan ne yazar, dayı olsan ne yazar


Stelios “Stellakis” Perpiniadis

Beste: Panayiotis Tundas

İ Varvara (Η Βαρβάρα) / Varvara


Stelios “Stellakis” Perpiniadis

Beste: Vasilis Çiçanis

İ Boemissa (Η Μποέμισσα) / Bohem kadın



Nikos Dimitratos 

Beste: Stavros Ksarhakos / Söz: Nikos Gaços

Mana Mou Ellas (Μάνα μου Ελλάς) /  Anacığım Yunanistan




Ege’nin İki Yakası

Ege'nin İki Yakası'nın bu bölümünde mübadele ile Anadolu'dan Yunanistan'a göç eden yüksek birikimli Rum müzisyenlerden Spiros Peristeris’i tanıyacağız. Bir önceki programda yarım kalan Roza Eskenazi bahsini de tamamlıyoruz.



Ege'nin İki Yakası'nın dördüncü bölümünde yer alan şarkılar:


Kostas Skarvelis bestesi / Roza Eskenazi


“To gliko fili” (το γλυκο φιλι) / “Tatlı öpücük”…



Roza Eskenazi


Ela na se kano teri Diamandula mu / Ελα να σε κανω ταιρι Διαμαντουλα μου (Gel eşim ol Diamandulam)


Klarinet: Şükrü Tunar



Dimitris “Lorenzos” Barusis bestesi / Roza Eskenazi


Tu Pirea to alani / Του Πειραιά το αλάνι (Pire’nin berduşu)



Spiros Peristeris icrası


Tanburi Cemil Bey / Rast Zeybek


Mistirio Zeybekiko / Tuhaf Zeybek



Tanburi Cemil Bey / Rast Zeybek


Haris Aleksiu


Mantalio / Μανταλιώ ya da Madalena / Μανταλένα



Spiros Peristeris bestesi / Stella Haskil


Pekse buzuki mu pisto / παιξε μπουζουκι μου πιστο (Çal vefalı buzukim)



Spiros Peristeris bestesi / Markos Vamvakaris ve Apostolos Hacihristos


To oniro tu Benito / Το όνειρο του Μπενίτο (Benito’nun rüyası)



Spiros Peristeris bestesi / Agatonas Yakovidis


Pino ke meto / Πίνω και μεθώ (İçip sarhoş oluyorum) 

Ege’nin İki Yakası

Ege’nin İki Yakası’nın üçüncü bölümünde tanıtmaya çalıştığımız isim, 1920’lerde başladığı müzik kariyerini 1970’lere kadar taşıyan, 50 yıl boyunca rebetikonun önde gelen yıldızlarından biri olmayı başaran Roza Eskenazi…



Ege’nin İki Yakası’nın üçüncü bölümünde yer verdiğimiz şarkılar:


Sosos Yoannidis bestesi / Roza Eskenazi


Eιμαι πρεζακιας / İme Prezakias (Ben cankiyim)



Dimitris Semsis bestesi / Roza Eskenazi


Mην ορκιζεσαι βρε ψευτρα / Min orkizese vre pseptra (Yemin etme yalancı kadın)



Panayiotis Tundas bestesi / Roza Eskenazi


Χαρικλάκι / Hariklaki



Roza Eskenazi


Αμανες τσιφτετελι ουσακ / Amanes Çiftetelli Uşak (Uşşak Çiftetelli).



Yuvan Çavuş bestesi / Andonis Kalivopulos


Καταδικος / Katadikos (Mahkum)



Yorgos Kamvisis bestesi  / Roza Eskenazi


Γιά να ξέρεις / Yia na kséris (Bilmen lazım)


(Yuvan Çavuş buzuki çalıyor)



Yuvan Çavuş bestesi / Agâtona Yakovidis


Πέντε μάγκες στο Περαία / Pente mangas sto Pirea (Pire’de 5 mangas)…



 

Ege’nin İki Yakası

Adnan Bostancıoğlu bu bölümde, Rebetikonun gelişmesinde ve yaygınlık kazanmasında, dönüm noktası sayılabilecek yılları, büyük göç zamanını ve Vangelis Papazoglu’nu anlatıyor. 



Ege'nin İki Yakası'nın ikinci bölümünde yer verdiğimiz şarkılar:



Kalogria / Καλόγρια (Rahibe)... (Rita Abacı)



Sabah Manes / Σαμπάχ Μανές (Sabah Gazeli)... (Angeliki Maroniti-Papazoglu)



Na mi les to mustiko su / Να μη λες το μυστικό σου (Sırrını sakın söyleme)... (Kostas Rukunas)


Vangelis Papazoglu


“To pedi tu dromu” (Το παιδί του δρόμου) / “Sokak çocuğu”


Yorgos Kavuras



Andonis Diamantidis Dalgas


“Tis ksenityas o pόnos” (Της ξενιτιάς ο πόνος) “Gurbet acısı”…


Beste: Mehmet Baha Pars (“Makber”)



Yorgos Rovertakis


“O Ziliaris” (Kıskanç)


Dimitris Perdikopulos



Vangelis Papazoglu


“Vale me’stin angâlya su” (Βάλε με στην αγκαλιά σου) “Kollarına al beni”…


Roza Eskenazi

Ege’nin İki Yakası

Ege'nin İki Yakası'nın ilk programında bazı kavramsal konulara açıklık getirilmeye çalışıldı.

“Rebetiko” kelimesinin etimolojik kökeni nereden geliyor?

Bu müziği yaratan, icra eden "Rebet" dediğimiz insanlar ne tür vasıflara sahipti, nasıl yaşarlardı?

"Rembetiko" mu "rebetiko" mu? Farklı telaffuzların sebebi ne?

Rebetikonun 19. yüzyıla uzanan tarihsel kökleri...

1920'lerde mübadele ile Anadolu'dan Yunanistan'a göç etmek zorunda kalan Rumların Rebetiko üzerindeki derin etkileri... Mübadele öncesinde Rum müzisyenlerin İzmir, İstanbul gibi şehirlerde yaptıkları müzik...

Rebetikonun sözlerinde sık sık karşılaştığımız "mangas" ve onun temsil ettiği "külhanbeyi" kültürü...

 

Ege'nin İki Yakası'nın ilk programında yer verdiğimiz eserler:

 

Trava vre manga ke alani / Τράβα βρε μάγκα και αλάνι (Çek git serseri mangas)… (Roza Eskenazi)

 

San Pethano Sto Karavi / Σαν πεθανω καραβι (Gemide ölürsem eğer)... (Sotirya Bellu)

 

Haramata i ora tris / Χαράματα η ώρα τρεις (Gündoğarken saat üçte)... (Markos Vamvakaris)

 

Pu na vro yineka na su miazi / Που να βρω γυναίκα να σου μοιάζει (Senin gibi kadın nerden bulunur?)... (Andonis Dalgas)

 

To Minore tis avyis / Το μινορε της αυγης (Şafak Minörü)… (Markos Vamvakaris, Apostolos Hacihristakis, Yannis Stamulis)

 

Ti se meli esenane / Τι σε μέλει εσένανε (Sana ne!)... Muammer Ketencoğlu

 

Pente hronia dikasmenos / Πέντε χρόνια δικασμένος (Kodeste 5 yıl)...

(Stellakis Perpiniadis)